HIV/AIDS begrepen



HIVbegrepen heeft als doel om patiënten die recent met HIV geïnfecteerd zijn en hun naasten te informeren over het leven met een HIV-infectie, het beloop ervan en de bestaande behandelmogelijkheden.



Wat is HIV/AIDS?

Behandeling

Een HIV-infectie doorloopt verschillende fasen.

2 animaties laten u twee scenarios zien:

Scenario 1 - zonder medicatie




Scenario 2 - met medicatie




Een ondetecteerbaar virus:

  • Verkleint de kans dat u ziek wordt van de hiv-infectie;

  • Verlaagt de kans op andere ziekten, zoals hart- en vaatziekten;

  • Verkleint de kans dat u anderen infecteert

Het is van tevoren niet te voorspellen hoe snel de CD4 cellen gaan stijgen en hoe hoog ze gaan worden. Dit hangt af van verschillende factoren, zoals de duur van de hiv-infectie, de hoogte van de CD4 cellen bij start van de behandeling en de leeftijd en gezondheid van degene die geïnfecteerd is met hiv.



Medicatie

De behandeling bestaat uit één keer per dag één of meerdere pillen. Soms kan het nodig zijn om twee keer per dag pillen te slikken. De pillen moeten iedere dag op een vast tijdstip worden ingenomen. Voor sommige medicatie is het belangrijk om bij de inname ook wat te eten.

Er zijn meerdere hiv-remmers beschikbaar. De arts of verpleegkundig specialist beslist samen met u welke medicatie het best bij u past.

Bij de keuze welke medicijnen het beste bij u passen houden we rekening met onder meer:

  • 1. Gevoeligheid van het hiv voor bepaalde hiv-remmers. Dit noemen we het resistentieprofiel;

  • 2. Ziekten of aandoeningen waar u bekend mee bent en eventuele medicijnen die u gebruikt (dit noemen we interacties);

  • 3. Hoe gemakkelijk u zich aan het innamevoorschrift kunt houden,
    bijvoorbeeld of u rekening kunt houden met inname tijdens/na het eten (dit is voor sommige medicijnen noodzakelijk);

Hiv-remmers geven tegenwoordig meestal niet veel bijwerkingen. Hierdoor kunt u in verreweg de meeste gevallen leven zoals u gewend was voordat u met deze behandeling begon.

U kunt in het begin last krijgen van bijwerkingen, dus in de eerste dagen of weken nadat u bent begonnen. Maar dit kan ook gebeuren na een paar maanden of jaren. Dit kan heel vervelend zijn. Gelukkig krijgt niet iedereen last van bijwerkingen. Neem dan altijd snel contact op met uw internist en/of verpleegkundig specialist. Dit kan ook in de nacht of in het weekend. De bijwerkingen kunnen verschillen per medicijn en per persoon. Het kan dus gebeuren dat de ene patiënt vrijwel geen bijwerkingen heeft bij een bepaald middel, terwijl de andere patiënt er wel klachten door krijgt.

Sommige bijwerkingen kunt u zelf zien of voelen, maar er zijn ook bijwerkingen die we alleen kunnen vinden door uw bloed te onderzoeken.

Als we kiezen welke hiv-remmers u krijgt, dan houden we ook rekening met de mogelijke bijwerkingen. Als u met de behandeling begint, dan geven wij informatie over de mogelijke bijwerkingen van de medicijnen.

HIV-medicatie en het dagelijks leven:

U moet uw medicijnen steeds op dezelfde tijd innemen omdat de behandeling van de hiv-infectie alleen effect heeft als de concentratie van de medicijnen in het bloed – de bloedspiegel – altijd hoog genoeg is. Dit noemen we therapietrouw. Alleen bij goede therapietrouw werken de medicijnen goed, is de aanmaak van het virus geremd en kan uw weerstand verbeteren. Verder voorkomt u hiermee dat het virus ongevoelig (resistent) wordt voor de medicijnen.

U moet uw medicijnen steeds op dezelfde tijd innemen en dat komt soms niet goed uit. Mensen in uw omgeving kunnen vragen waarom u medicijnen gebruikt. Als u niet wilt dat anderen weten dat u hiv-geïnfecteerd bent, dan wilt u waarschijnlijk ook uw medicijnen niet innemen terwijl iemand anders het kan zien. Kiest u er toch voor om anderen niet te laten weten dat u hiv-geïnfecteerd bent? Dan moet u er een beetje handig in worden om uw medicijnen alsnog op de juiste tijden in te nemen, zonder dat anderen weten dat u hiv-remmers inneemt.

De behandeling van de hiv-infectie heeft alleen effect als de concentratie van de medicijnen in het bloed – de bloedspiegel – altijd hoog genoeg is. Alleen dan werken de medicijnen goed, is de aanmaak van het virus geremd en kan uw weerstand verbeteren. Verder voorkomt u hiermee dat het virus ongevoelig (resistent) wordt voor de medicijnen.

Problemen met HIV-remmers slikken:

  • u heeft moeite met het slikken van pillen omdat het u er iedere dag aan herinnert dat u geïnfecteerd bent met hiv

  • u wilt verborgen houden dat u hiv-geïnfecteerd bent

  • het is moeilijk om op een vaste tijd uw medicatie in te nemen. Vraag uw verpleegkundig specialist naar ondersteunende mogelijkheden hierin

Belang van op tijd slikken van HIV-remmers:

  • in de voorgeschreven dosering, dus precies zoveel en zo vaak als de arts heeft gezegd

  • op dezelfde tijden

  • mét of juist zonder eten als dit expliciet is geadviseerd

Monitoring behandeling

Het doel van de behandeling met de hiv-remmers is om de virusaanmaak te stoppen zodat de afweer kan herstellen.

De aanmaak van nieuwe virusdeeltjes wordt beoordeeld door een viral load te bepalen, en de afweer door de meting van het aantal CD4-cellen. Verder kijken we regelmatig in uw bloed of u bijwerkingen hebt van de medicijnen.

De virale load is het getal dat aangeeft hoeveel virusdeeltjes er in één milliliter bloed zitten. Deze bepaling wordt meestal drie en zes maanden na het begin van de behandeling gedaan. Daarna nog twee tot viermaal per jaar.

Het aantal CD4-cellen geeft informatie over de afweer. Hoe meer CD4-cellen er in uw bloed zitten, hoe beter uw afweer is. Als het aantal CD4-cellen boven de 200/mm³ blijft, dan is het risico op opportunistische infecties heel erg klein. Het aantal CD4-cellen wordt een tot vier keer per jaar gemten afhankelijk van uw situatie.

Transmissie

Hiv kan worden overgebracht door: sperma, voorvocht, vaginaal vocht en bloed.

Hiv kan NIET overgebracht worden door: zweet, tranen, speeksel, zoenen, hoesten, niezen, een hand geven, knuffelen, de wc-bril, muggen, drinken uit dezelfde kopjes, douches, zwembaden, sauna’s of het eten van een maaltijd die is gemaakt door iemand met hiv.

Bij de bescherming van anderen tegen hiv zijn drie dingen heel belangrijk:

  • Gebruik condooms bij anale, vaginale en orale seks (condoom of beflapje).

  • Laat anderen nooit injectienaalden gebruiken die u al hebt gebruikt.

  • Geef geen bloed aan de bloedbank voor bloedtransfusie als u (denkt dat u) besmet bent met hiv of risico hierop hebt gelopen.

Bij succesvolle behandeling van hiv-infectie is de kans dat die persoon via onbeschermd seksueel contact hiv overdraagt (zeer) klein als deze persoon aan specifieke voorwaarden voldoet, zoals minimaal 6 maanden onmeetbaar hiv-virus, - zeer therapietrouw en monogaam. Ook is het belangrijk dat zowel u als uw partner geen andere seksueel overdraagbare aandoening (SOA) heeft.

Sommige partners kiezen er dan samen voor om geen condooms meer te gebruiken, dit noemen we het ‘Zwitsers standpunt’. Uw verpleegkundig specialist kan u hierover meer vertellen.



Onveilig seksueel contact




Als u een risicovol (seksueel) contact hebt gehad, waarbij u het hiv-virus mogelijk via bloed, sperma, voorvocht of vaginaal vocht hebt overgedragen aan iemand anders, dan kan deze persoon in aanmerking komen voor een behandeling: de zogenoemde postexpositie profylaxe (pep).

Uw verpleegkundig specialist kan u tijdens een afspraak meer informatie geven over risicovolle seksuele handelingen.

PrEP

Prep (pre-expositie profylaxe) is een pil die je inneemt om de kans op het oplopen van een hiv-infectie te verkleinen. PrEP is dus bedoeld voor mensen die nog geen hiv hebben.

Prep wordt gegeven in de vorm van een combinatietablet (Truvada®), dat bestaat uit de hiv-remmers emtricitabine en tenofovir. Onderzoeken hebben aangetoond dat PrEP het risico op een hiv-infectie sterk vermindert als het correct wordt ingenomen.

Condooms blijven noodzakelijk bij PrEP, want PrEP biedt geen bescherming tegen andere seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) of hepatitis C.

Op dit moment is PrEP nog niet beschikbaar in Nederland.

Kinderwens

Als hiv-positieve man of vrouw kun je kinderen zonder hiv op de wereld zetten. Of je nu een hiv-positieve man of vrouw bent: als je een kind wilt kun je er - door bepaalde maatregelen te nemen - voor zorgen dat de kans zeer groot is dat je partner en kind geen hiv krijgen. Alleen moeten er speciale maatregelen worden genomen. Uw verpleegkundig specialist kan u hierover meer informatie geven.